Tarihi Yapılar
A) SİVİL MİMARİ

YILDIZLI HANHavuzlu Han
Muş şehir merkezinde yukarİ çarşİdadİr. 1307'de yapİlmİştİr. Selçuklu eseridir. Bir bölümü yİkİldİ ve ön yüzü onarİm gördüðü için orijinal yapİsİn kaybetmiştir Gönümüzde de kullanİlmİştİr. Muş'un bir Selçuklu yapİsİ olan Arslanlİ Handan Günümüze çok az şey kalmİştİ. Bu hana Alaeddin Bey Çeşmesi Alaeddin Beş Camisinin yanİndadİr. Cami ile aynİ tarihte yapİlmİştİr.

MURAT IRMAÐI KÖPRÜSÜ
Muş - Varto yolu üzerinde Muş şehir merkezine 10 km uzaklİktadİr. Bir Selçuklu yapİsİdİr. Kesin tarihlenmemektedir. 1871 tarihli mermerden kitabesinin onarİmlarla ilgili olduðu sanİlmaktadİr. 143 m uzunluðunda, 4.77 genişliðindedir. Yüksekliði 16 - 18 m'dir. 12 gözlüdür. Günümüzde de kullanİlmaktadİr.Eski Murat Köprüsünden geçek koyun sürüsü


HATUN KÖPRÜSÜ
Malazgirt'in girişindedir. Bir Selçuklu yapİsİdİr. 10 m uzunluðunda, 5 m genişliðindedir. Günümüzde de kullanİlmaktadİr.

KIZ KÖPRÜSÜ
Malazgirt'te 2 km uzaklİktadİr. İki yekpare taştan 3 m uzunluðunda, 1 m genişliðindedir. Rivayete göre devrin kral kİzlarİndan biri tarafİndan yaptİrİlmİştİr.

ALAEDDİN BEY HAMAMI
Muş şehir merkezindedir. Alaeddin bey tarafİndan Alaeddin bey Camisi ile aynİ tarihte yaptİrİlmİştİr. Günümüzde de kullanİlmaktadİr. Muş tabii afetlerde yİkİlan diðer tarihi hamamlarİ Güllü ve Dere Hamamlarİdİr.

B) DİNSEL YAPILAR

ALAEDDİN BEY CAMİSİ
XVIII yy. başlarİnda şehrin valisi Alaeddin Bey tarafİndan yaptİrİlmİştİr. Ana mekanİ kare planlİdİr ve dokuz neflidir. Orta büyük ve yanlarda küçük kubbelerle örtülüdür. Orta nefte yer alan mihrabİ sutunçeler ve bitki motifleriyle bezelidir. Taç kapİnİn yanlarİnda kabartma kandil motifleri vardİr. Minaresi iki renkli kesme taştan yapİlİdİr. Kare kaideli silindir gövdelidir. Gövdenin ortasİnda iç içe geçmiş çİnar aðacİnİ andİrİr bitkisel motiflerden bir kuşak oluşturulmuştur.

HACIşEREF CAMİSİHavuzlu Han
Bir Selçuklu yapİsİ olan çok yİkİk durumda Arslanlİ Han'İn içindedir. Mimari özelliklerinden XVII yy'la tarihlenmektedir. Ana mekanİ kare planlİdİr. Ana mekan ortada büyük yanlarda basİk kubbelerle örtülmüştür. Sade mihrabİ yuvarlak kemerli ve niş biçimindedir. Sonradan eklenen son cemaat yeri ahşaptandİr. Sivri kemeri niş biçiminde taç kapİ kesme taştandİr. 1902'de yapİldİðİ anlaşİlmaktadİr. Bu yapİyİ Abulhamit Han Efendi tarafİndan yaptİrİlmİştİr. 1318 senesinde yapİldİ ve tarihe devretti.

ULU CAMİ
Alaeddin Bey ve Hacİ şeref camilerinin batİsİndadİr. Moloz taştandİr. Kitabesizdir. Avlusunda yatan şeyh Muhammed-i Maðribi tarafİndan 979'da yaptİrİldİðİ rivayet edilmektedir. Mimari özelliklerinden XIV. Yy'İn ikinci yarİsİna tarihlenen cami, dikdörtgen planlİdİr. Ana mekan, ortada kubbe, yanlarda besik tonoz örtülüdür. Mihrap sadedir, kuzeyinde kesme taştan üç kubbeli son cemaat yeri vardİr. Kesme taştan sade taç kapİ sivri kemerli niş içindedir. Batİ duvarİ İşİnda öbür duvarlarda ikişer pencere vardİr. Minaresi, 1968'de yapİlmİştİr.

BULANIK MOLLAKENT CAMİSİ
Bulanİk ilçesinin Mollakent köyündedir. Bir Selçuklu yapİsİdİr. şeyh İbrahim tarafİndan 1290'da yaptİrİlmİştİr Ahlat taşİndadİr. Dört kubbeli üç pencerelidir. Koruma altİna alİnmİştİr.

MOLLAKENT MEDRESESİ
Bulanİk ilçesinin Mollakent Köyündedir. Bir Selçuklu Eseridir. Ahlat taşİndan yapİlmİştİr. şeyh İbrahim tarafİndan 1321'de yaptİrİlmİştİr. İki büyük odasİ birde salonu vardİr. Her odada üçer kitaplİk penceresi bulunmaktadİr. Muş'un günümüze ulaşmayan yalnİzca tarihi kayİtlarda adİ geçen diðer yapİlarİ Mahmut Paşa, Murat Paşa ve Alaettin Paşa medreseleridir.

BULANIK ESENLİK CAMİSİ
Bulanİk ilçesinin Esenlik Köyündedir. Bir Selçuklu eseridir. şeyh Abdulmelik tarafİnda 1194'te ya0tİrİlmİştİr. Ahlat taşİndandİr. Tek kubbeli, dört pencereli, iki kapİlİ bir yapİdİr. Kubbesinde ayrİca dört küçük pencere yer almaktadİr.

MUşTAK BABA TÜRBESİ
Asİl adİ Mustafa'dİr. Bitlis'te doðmuştur, doðum tarihi tespit edilmemiştir. şairdir, bir süre medresede okudu şemsi Bitlisi diye anİlan bir Mürşit olan amcasİ hacİ Mahmut Hocadan bilgilendi, bir süre sonra Hacİ Hasan şirvani'nin İrsat halkasİna girdi burada Mutasavvuf şair oldu. Erzurum, İstanbul, Ankara, Ayaş, Baðdat ve Hizana gitti. Eyüp Sultanda Selami Efendi Hanikahİnde postnişin oldu. Bir süre sonra memleketi Bitlis'e döndü Muştak Baba gördüklerini, duyduklarİnİ ASAR adlİ eserinde topladİ. El yazmasİ bu eser Süleymaniye Kütüphanesi Kütüphanesi Mahmut Efendi Bölümü 2421'de kayİtlİdİr. Divani basİlmİştİr. 1253 H (1838) yİlİnda Bitlis'ten İstanbul'a giderken uðradİðİ Muş'a 81 yaşİnda boðdurulur. Bir rivayete göre Muştak Baba Alaaddin Bey(Paşa) tarafİndan davet Muş'a edilir. Ve boðdurulur. Bir rivayete göre de Muştak babanİn garip hallerini hazmedemeyen avam tabakasİ tarafİndan hayretle karşİlandİðİ için boðdurulmuştur. Diðer bir rivayete göre ise Zulümkar Alaaddin Bey Muştak Babanİn saray ile olan yakİnlİðİnİ öðrenir ve zulmünü sarayİn duyacaðİ endişesi ile Muştak Babayİ Muş'a davet eter ve boðdurur. Müştak Baba şehitlik mertebesine ulaşarak gece gündüz aşkİyla yanİp tutuşup Allahİna kavuşmuştur. şahadetini daha önceden bildirdiði söylenir. Muştak Baba mezarİ Abdurrahİm YEşİLBAş isimli şahsİn evinin avlusundadİr. Tek bir mezar olup, avlu zeminde 30 cm yükseklikte mozaikli beton ile yapİlmİş bir sanduka ve yenilenmiş şahidelerin etrafİ ve üzeri demir kafes içine alİnmİş durumdadİr. Mezarİn orijinal şahideleride bu kafes içerisine muhafaza edilmektedir. Bu tadilat 1983 yİlİnda Taha YEşİLBAş tarafİndan yapİlan onarİm esnasİnda yapİlmİştİr.

İBRAHİM SAMİDİ (ZEMZEMİ)
Alaeddin Paşa Hamamİnİn karşİsİndadİr. İbrahim Samidinin Arabistandan geldiði rivayet edilmektedir. Ziyaret yeridir. Buraya giden dileklerinin kabul için dua ederler Yaygİn bir inancİ göre sİtmalİ ve ruhi bozukluðu olanlar haftanİn Çarşamba günlerinde üç kere buraya getirilir ve türbenin içindeki çukur yerde bİrakİlİrsa hastalİklardan kurtulurlarmİş.

şEYH MUHAMMED-İ MAÐRİBİ
Ulu Caminin avlusundadİr. şeyh Muhammed-i Maðribide İbrahim Samidi gibi arap kökenli olduðu ve Ulu Cami yaptİrdİðİ rivayet edilmektedir.

şEYH HALİL VE şEYH MUSTAFA
Kİzİlay binasİnİn karşİsİndaki bahçe içerisindedir. Her iki türbe de Cuma günleri ziyaret edilir. Yaygİn bir rivayete göre her iki şeyhin mezarlarİ 10-12 yaşlarİndaki bir çocuk tarafİndan yaptİrİlmİştİr.

şEYH İBRAHİM HAZRETLERİ
Bulanİk İlçesinin Esenli Köyündedir. Esenlik camisinin yakİnİndadİr. şeyh İbrahim Mevlevi tarikatİna mensup olduðu rivayet edilmektedir. Çeşitli hastalİklarİ iyileştirdiðine inanİlmaktadİr.

şEYH ÖMER SAHUBİ
Bulanİk ilçesinin Mollakent Köyündedir. şeyh Ömer Sahubi'nin kendi rütbesi ile türbenin yanİndaki mutfak, misafirhane, ve genşçe avluyu saðlİðİnda yaptİðİ rivayet edilmektedir. Türbe halk arasİnda Çilehane diye anİlmaktadİr. İnanca göre Sara ve hasta olanlar bu türbede bir gece kalİrlar ise iyileşirler

Adres: İstasyon Caddesi Kadın Doğum & Çocuk Hastalıkları Hastahanesi Altı No: 44 49100 MUŞ Tel: (0436) 212 80 82 Gsm: (0544) 740 49 49